Design dla eksploracji kosmosu – sprzęt, habitaty, estetyka
- Patryk Koper
- 28 lip
- 3 minut(y) czytania
Czy design przemysłowy sięga gwiazd?
Jak najbardziej – i to dosłownie. Eksploracja kosmosu przestała być domeną wyłącznie naukowców i inżynierów z NASA. Dziś to także pole do popisu dla projektantów wzornictwa przemysłowego, specjalistów od user experience, ergonomii, materiałoznawstwa i... estetyki. Bo tak – nawet na Marsie trzeba jakoś żyć.
W tym artykule opowiem o tym:
jak projektuje się sprzęt do eksploracji kosmosu,
jak wyglądają habitaty przyszłości,
dlaczego ładne rzeczy są potrzebne nawet w przestrzeni kosmicznej.
1. Sprzęt kosmiczny – design pod ciśnieniem (i bez niego)
Wyobraź sobie, że projektujesz narzędzie, które musi działać w ekstremalnej próżni, przy zerowej grawitacji, w temperaturach od -120°C do +150°C, a do tego musi być intuicyjne, bezpieczne i niezawodne. To właśnie codzienność designerów sprzętu kosmicznego.
Narzędzia astronautów NASA
NASA współpracuje z projektantami przemysłowymi już od czasów programu Apollo. Wiele narzędzi używanych przez astronautów (np. pistolety do wkręcania śrub w skafandrach) przypomina sprzęt z warsztatu, ale są one:
przeskalowane do pracy w rękawicach,
wykonane z materiałów odpornych na promieniowanie,
zbalansowane pod kątem pracy w stanie nieważkości.
Skafandry – moda użytkowa w kosmosie
Nowoczesne skafandry to dzieła inżynierii i designu. Ich estetyka przeszła ogromną metamorfozę – od workowatych kombinezonów do eleganckich, niemal kostiumowych projektów jak SpaceX Crew Dragon suit zaprojektowany przez Josepha Acabę i Jose Fernandeza (projektant z Hollywood).
2. Habitaty – domki na Marsie
Habitaty, czyli przyszłe miejsca zamieszkania ludzi poza Ziemią, to temat, który rozpala wyobraźnię projektantów na całym świecie. W grę wchodzą zupełnie nowe problemy do rozwiązania:
ograniczona przestrzeń,
izolacja psychologiczna,
produkcja tlenu i wody,
ochrona przed promieniowaniem kosmicznym.
Mars Dune Alpha (projekt BIG – Bjarke Ingels Group)
Współczesna architektura kosmiczna coraz częściej przypomina organiczne rzeźby. Mars Dune Alpha to habitat drukowany w 3D przez firmę ICON, który ma być testowany na Ziemi w ramach przygotowań do misji na Czerwoną Planetę.
BIOMES dla księżycowych ogrodów
ESA i NASA testują także mini-ogrody i farmy hydroponiczne jako elementy życia w przestrzeni. Design takich systemów musi łączyć:
ergonomię pracy w mikrograwitacji,
możliwość rozkładania i składania,
oraz pewien poziom… estetyki, bo zielone rośliny działają terapeutycznie.
3. Estetyka kosmiczna – sztuka życia w próżni
Czy coś, co funkcjonuje bez atmosfery, może być "ładne"? Jak najbardziej. Estetyka w przestrzeni kosmicznej nie jest tylko kaprysem – wpływa na psychikę, samopoczucie i efektywność załogi.
Kolor i forma
Wnętrza stacji kosmicznych i habitatów testowych coraz częściej przypominają nowoczesne mieszkania z katalogu IKEA niż szpitalne izolatki.
Designerskie meble (składane i wielofunkcyjne), kolorowe ściany, ambientowe oświetlenie – wszystko to wpływa na psychikę załogantów.
Psychologia estetyki w kosmosie
Długotrwałe misje izolacyjne są ogromnym obciążeniem psychicznym. Dlatego ESA zatrudnia specjalistów od estetyki i user experience, by wnętrza były harmonijne, z wyraźnie wydzielonymi strefami (sen, praca, odpoczynek) i możliwie przytulne, mimo ograniczeń.
4. Design to nie sci-fi – realne firmy, realne projekty
SpaceX
Wizualny język SpaceX to czyste, futurystyczne linie, kontrasty czerni i bieli, inspirowane estetyką sci-fi. Dotyczy to nie tylko rakiet, ale też wnętrz kapsuł i kombinezonów.
Blue Origin
Stawia bardziej na klasyczną, lotniczą estetykę. U nich liczy się wygoda, bezpieczeństwo, ale i elegancja.
ICON / BIG / NASA 3D-printed Habitats
To przykład współpracy inżynierów, architektów i designerów. Design nie służy tylko „opakowaniu technologii”, ale kształtuje doświadczenie człowieka w kosmosie – jego bezpieczeństwo, komfort i zdrowie.
Podsumowanie – design w kosmosie to przyszłość już dziś
Eksploracja kosmosu to ogromne wyzwanie… i jeszcze większa szansa dla projektantów. Design kosmiczny to:
projektowanie dla ekstremalnych warunków,
szukanie nowej estetyki dla nowych światów,
tworzenie przyjaznej przestrzeni tam, gdzie człowiek nigdy nie miał żyć.
A co najlepsze? Nie musisz być astronautą, żeby projektować dla kosmosu. Współczesne firmy – od startupów po NASA – coraz częściej zatrudniają designerów przemysłowych, UX-owców i specjalistów od formy.
Masz własne przemyślenia na temat designu kosmicznego? A może chcesz stworzyć podobny wpis, podcast albo projekt graficzny o tej tematyce?
👉 Napisz do mnie – chętnie podejmę współpracę przy tworzeniu treści, projektów lub badań z zakresu designu i kosmosu.
Komentarze